تحلیل داستان کوتاه «درخت» اثر گلی ترقّی از دیدگاه روایت‌‌شناسی بلاغی

در این مقاله، ابتدا مختصری دربارۀ پیشینۀ روایت‌‌شناسی بلاغی مطرح و اصطلاحات مهمّ نویسندۀ ضمنی، انواع مخاطبان، راوی نامعتبر، تنش، ناپایداری و ... از دیدگاه سه نسل از نظریه‌‌پردازان بلاغی تعریف شده است. سپس داستان کوتاه «درخت» اثر گلی ترقّی از مجموعۀ من هم چه‌‌گوارا هستم بازخوانی و تفسیر شده است. موضوع اصلی داستان، چرخۀ سوءاستفاده است که هر یک از شخصیّت‌ها به نوعی در آن دخیل هستند. هر یک از گروه‌های مختلف مخاطبان، دیدگاه‌های ویژه‌‌ای دربارۀ این شخصیّت‌ها دارند و با برخی از آنها همدلی می‌‌کنند. هدف اصلی، بررسی تفاوت‌های خوانش و چگونگی گسترش پی‌رنگ از دیدگاه مخاطبان مختلف است. مضمون «درخت: جاودانگی و پوسیدگی»، بنیاد داستان را شکل می‌‌دهد و با قرار گرفتن شخصیّت‌ها در جای‌گشت‌های متنوع، خوانش‌های متفاوتی ممکن می‌‌شود.